حامیان دانشجویی | پرسشنامه، پاورپوینت کتاب، نقد مقاله و پایاننامه معنای لغوی و ادبی تحمیدیه
معنی لغوی: نیک ستودن و پی درپی ستایش کردن. تَحمیدیّه در اصطلاح، حمد و ستایش پروردگار است. در میان اهل ادب، سخنی است زیبا به نظم یا نثر، با محتوای مناجات و راز و نیاز با پروردگار، و نعت و ستایش پیامبر و اولیای دین. همچنین بخشی از نوشته های شاعران و نویسندگان در آغاز کتاب و نوشته که به حمد و ستایش خداوند معطوف می شود را تحمیدیّه می گویند.
از دیرباز (از زمان های کهن) شاعران و نویسندگان به رسم خطبه خوانان (سخنرانان) قدیم آغاز دیوان ها و منظومه های بلند خویش را به مناجات و راز و نیاز با پروردگار و نعت (ستایش) پیامبر و اولیای دین زینت می دادند. این تحمیدیه ها به طور معمول با حمد الهی و توصیف عظمت کبریایی (بزرگ و شکوهمند) حق آغاز می شود. سپس گوینده به عجز و نیاز می پردازد و با بر شمردن معاصی (گناهان، ج معصیت) خویش از ساحت (بارگاه) ربّوبی (ی نسبت، منسوب به رب، خدایی) درخواست مغفرت (بخشایش) می کنند.
از جمله‌ی این تحمیدیه ها می توان به مناجات های منثور خواجه عبدالله انصاری و تحمیدیه های لطیف نظامی، سعدی، مولانا و مناجات شورانگیز وحشی بافقی در آغاز شیرین و فرهاد و پیش از همه‌ی این‌ها، نیایش‌های شکوهمند فردوسی از زبان رستم از نمونه های بارز تحمیدیه محسوب می شوند.
تحمیدیه به معنای حمد و ستایش خداوند، یکی از صفاتی است که یک انسان دارای دین، نسبت به خدا دارد. (بدین معنا که یک انسان بسیار متدین که مرتبا در حال حمد و ستایش پروردگار یکتا باشد). در اصطلاح عبارت است از مقدمه ای که در آغاز شعرهای پارسی در ستایش خدا و برشمردن نعمات و صفات او آورده می شود. از جمله کتب نگارش یافته در این موضوع تحمیدیه در ادب فارسی از غلامرضا ستوده و نیز رساله دکتری حشمت اله آذرمکان با عنوان بررسی تطبیقی تحمیدیه ها در منظومه های برجسته تا قرن دهم است.
کتابی به نام تحمیدیه که مجموعه ای از مشهورترین تحمیدیه های اشعار فارسی است نیز توسط لیلا شیرینکام گردآوری شده است. از برجسته ترین نمونه های تحمیدیه در شعر و ادب فارسی، می توان به دیباچه (مقدمه) گلستان سعدی اشاره کرد. نکته جالب آنکه در بین منظومه های معروف ادبیات فارسی مثنوی معنوی، اثر بزرگ نوشته مولوی، بدون تحمیدیه است، گرچه مضامین کتاب لبریز از حمد خداست.